نوشته های مشابه
✍اسماعیل صادقی
🔹چندی پیش در شهر مهاباد جلسهای تحت عنوان هم اندیشی هنرمندان کورد و آسیب شناسی جشنوارهها، با حضور جمع کثیری از فعالین این عرصه برگزار شد. نکته برجسته این اجلاس تکرر نام جشنواره تئاتر کوردی سقز و اهمیت و جایگاه والای آن در رویدادهای فرهنگی و هنری مناطق کورد نشین بود. اگر چه نقدهایی سازنده و صحیح در مورد نحوه برگزاری جشنواره در ادوار اخیر مطرح شد، اما تئاتر کوردی را نه فقط یک جشنواره تئاتر مطعلق به سقز بلکه یک جریان فکری بزرگ و حائز اهمیت در میان هنرمندان کورد دانسته و بر دوامی و پیشرفت آن را خواست مشترک تمام هنرمندان کورد جهان در حوضه هنرهای نمایشی نام بردند. این نوع دیدگاه در میان فعالین و علاقهمندان به هنرهای نمایشی نسبت به جشنواره تئاتر کوردی سقز، نه فقط برای هنرمندان سقزی بلکه برای تمام مردم سقز ایجاد وظیفه و توقع میکند. آنچه به بهتر شدن یک جریان فکری یا فرهنگی کمک میکند نقد سازنده و بازدارنده است. فلذا “نیشتمان قلم” برآیند بصری خود از قصورات نحوه برگزاری جشنواره تئاتر کوردی سقز در ادوار گذشته در قالب پیشنهاد به دبیران اجرایی جشنواره نوزدهم، به امید برگزاری بهتر و میزبانی باشکوهتر عرض میکند . . .
۱ مشارکت لهجه هورامی
🔹آنچه جشنواره تئاتر کوردی را به نسبت سایر جشنوارههایی که به زبان کوردی برگزار میشود متمایز میکند، قدمت، جامع بودن، ارجعیت و اعتبار آن به نسبت سایر اتفاقهای هنری در مناطق دیگر است. اگر چه در ادوار گذشته جشنواره تئاتر کوردی به زحمت و کوشش دبیران اجرایی آن از تمام لهجههای زبان کوردی پذیرای اثار هنرمندان بوده است. اما همانند سایر اتفاقهای فرهنگی هنری در حق عزیزانی که گویش هورامی دارند، کم لطف بوده است. اگرچه کم کاری از سوی هنرمندان هورامی نیز هست، اما برگزاری نوزدهمین دوره جشنواره به زبان کوردی منهای هورامی برای ما قابل قبول نیست. با توجه به اینکه گویش هورامی جمعیت کثیری از کوردها را در بر میگیرد، میبایست سیاست گزاری جشنواره به گونهای باشد که خودمان این عزیزان را برای مشارکت در جشنواره دعوت، تشویق و ترغیب به مشارکت کنیم. تاریخ، فرهنگ و زبان ما منهای هورامان، مانند یونان بی آتن، فرانسه بی پاریس، مصر بی اهرام و … ناقص و فراموش شدنیست.
۲ مشارکت بیشتر بانوان
🔹در ترجمه “خاطرات گزنفون” در کتاب بازگشت از ایران( جفری هاوس هولد ترجمه: منوچهر امیری) در گذر از غرب ایران، اینگونه مینویسد؛ که آنها جنگاورانی هستند، قوی هیکل که زنان دوشادوش مردان میجنگند. اگر مروری بر نوزده دوره جشنواره کوردی و عوامل اجرایی آن داشته باشیم، متوجه میشوییم تعداد بانوان دبیر جشنواره صفر، و عوامل اجرایی نیز انگشت شمارند. برای جشنواره هنری که داعیه دار فرهنگ کوردیست، عدم حضور و مشارکت بانوان به معنای تیشه به ریشه زدن است. تعداد زنان فعال و موفق کورد که در حوضه هنرهای نمایشی فعالند به نسبت مردان برخلاف آمار مشارکت آنان در مدیریت برگزاری جشنواره است. این نگاه جنسیتی به مشارکت در یک پدیده هنری در تضاد با رسالت هنر و فرهنگ والای کوردیست. فلذا پیشنهاد میشود در میان داورها و بازبینهای جشنواره و دبیران اجرایی جشنواره کوردی، بانوان را دعوت به همکاری نمایید. لازم است قوانین توافقی برای برگزاری جشنواره را مجدد به نفع بانوان بازنویسی کرد.
۳ آرشیو و مستند سازی جشنواره
🔹اگر به تاریخچه جشنواره بنگریم بارزنرین ضعف جشنواره، قطعا نبود آرشیو و مستندات ادوار گذشته است. پرواضح است، عدم رعایت این مهم باعث عدم پیوستگی تجربی و کیفی در بین ادوار مختلف جشنواره است. وقتی جشنوارهای آرشیو نداشته باشد عملا مثل آن است که برگزار نشده باشد. جشنواره کوردی بدون آرشیو همانند شخصیست که آلزایمر دارد. هنرجوها به کمک این آرشیوها است که میتوانند از تجربیات ادوار گذشته بهره بگیرند. شما فرض کنید یک سرمایهگذار قصد سرمایهگذاری یا حمایت از این فستیوال را داشته باشد، سطح جشنواره و اهمیت آن را با کدامین مستندات میتوانیم به ایشان عرضه کنیم؟ شما فرض کنید یک مستند ساز قصد داشته باشد در مورد جشنواره کوردی مستند بسازد، چه مستنداتی برای ارائه و اثبات ادعاهایمان نسبت به جشنواره تئاتر کوردی داریم؟ بزرگواران تا زمانی که جشنواره کوردی آرشیو نداشته باشد به مانند یک نوزاد هر ساله متولد میشود و در آرزوی قد گرفتن و بلوغ آن میمانیم. برای اینکه کسی غیر از خودمان جشنواره تئاتر کوردی را جدی بگیرد حتما باید آرشیو مستندات و اجراها در دستور کار قرار گیرد.
۴ اعتبار بخشی به تندیس جشنواره تئاتر کوردی
تئاتریهای کورد، تندیس جشنواره را اسکار کوردها مینامند. اما در تمام شهر سقز تا قبل از امسال حتی یک المان از این جشنواره وجود نداشت. اگرچه به لطف همکاری شهرداری و کمیته فرهنگی شورا امسال قرار است مجسمه تندیس جشنواره نصب شود، اما نیاز است مسئولین شهر، شناخته تر شدن جشنواره و اجر نهادن به زحمات چندین ساله فعالین حوضه هنرهای نمایشی را بیشتر و جدی تر در دستور کار قرار بدهند.
لازمالاجراست که مسئولین استانی و شهرستان سقز درحمایت از جشنواره و هنرمندان کورد جشنواره را در تقویم جشنوارههای کشور قرار دهند. پیشنهاد میشود برخلاف روال که خروجی جشنواره تئاتر کوردی حضور در فستیوال کرکوک است، با توجه به اعتبار و قدمت جشنواره کوردی میبایست به عکس خروجی جشنوارههای دیگر که دومین و سومین دوره برگزاریشان است حضور در جشنواره سقز باشد. میبایست جشنوارههای دیگر که از اعتبار و قدمت کمتری برخوردارند خروجی کار برترشان حضور در جشنواره تئاتر سقز باشد. برای تبدیل جشنواره از یک رویداد چهار روزه در طول سال به یک جریان فکری هنری، لازم است دبیرخانه جشنواره به طور دائمی فعال باشد. اینگونه زمان بیشتری برای آسیب شناسی، تصمیم گیری و برگزاری جشنواره در اختیار هنرمندان سقز است.
تمامی مسئولین شهر سقز باید اهمیت والای این رویداد هنری را درک، و در برگزاری هرچه باشکوهتر آن همکاری کنند. تا کی قرار است هنرمندان سقزی جور بی کفایتی برخی مسئولین را به جان بخرند؟! پرداخت نشدن حق ورودی گروههای راه یافته به دور هجدهم جشنواره بعد از گذشت یک سال برای این فخر هنری شرم آور است.
- آراء هیئت داوران نوزدهمین جشنوارە بینالمللی تئاتر کوردی سقز - آذر ۱۲, ۱۴۰۳
- بە بهانه نوزدهمین دوره جشنواره تئاتر کوردی سقز - آبان ۲۷, ۱۴۰۳
- لطفا جای خالی را با سردیس مناسب پر کنید . . ! - شهریور ۱۴, ۱۴۰۳
