نظم و نظام در نظام مهندسی سقز لنگ می‌زند . . .

بهنام نیک سرشت

اساس و ماهیت نظام مهندسی را می‌توان از ریشه و وجه تسمیه‌ی آن یعنی؛ نظم و نظام و مهندسی کردن ساختمان‌ها در یک شهر، به وضوح می‌توان یافت، مهندسان فنی و متخصصان ساختمان در یک شهر علاوه بر اینکه مسئول نظم بخشیدن در ساخت و سازها و آراستگی در محیط‌های مسکونی می‌باشند، به طور نظام‌مند در رأس هرم سازندگی قرار دارند و در توسعه‌ی فضاهای زیستی و رشد جمعیت و گستره‌ و وسعت منظم در ابعاد یک شهر نقش بی‌بدیلی دارند، به تعبیری دیگر ارتقای توان سازندگی و نوآوری در صنعت ساختمان و رشد کسب و کارها و سایر مشاغل یک شهر را مرهون مهندسان خلاق ساختمان باید دانست.
نظام مهندسی هر شهر، برای نیل به اهداف خویش و جلوگیری از احداث ساختمان‌های بد ترکیب و خارج از قوانین نظام ساختمان، ارتباط تنگاتنگی با واحد شهرسازی شهرداری‌ها دارند، هر نوع موضع و کنتاکت با بخش شهرسازی به اخلال و بی‌نظمی در ساخت و سازها دامن می‌زند، زمانی می‌توان نظام مهندسی را نظامند و نظم محور دانست که با شهرسازی شهرداری‌ها در تعامل و تعاهد باشند.

و این در حالی‌ست که بر اساس مشاهدات و تحقیقات میدانی “نیشتمان قلم” که با بیش از ۵۰ مورد مالک از صنف‌های مختلف مصاحبه کرده است، می‌توان اذعان داشت که سازمان صنفی نظام مهندسی سقز در چهار چوبی غیر منظم و به دور از الزامات قوانین نظام ساختمان در حال فعالیت است، با آگاهی و اطلاعات نسبی در امور بروکراسی نظام مهندسی و مراجعه به این نهاد به ظاهر نظام اداری، می‌توان مشاهده کرد که از رأس تا پایین هرم و بدنه نظام مهندسی، از نوع مدیریت اداری و سایر بخش‌های این نهاد تا آماده سازی پرونده‌ی مالکان و طراحی و اجرای سازه‌های خرد و کلان که هفت خانی هلاک کننده را باید طی کرد، معیاری قانون‌مند و ضابطه‌مند وجود ندارد، هزینه‌بر بی قاعده و سرسام‌آور و زمانی بسیار طولانی را باید پیمود تا مرحله‌ی ورود به شهرداری فرا برسد،‌ تعیین و انتخاب سلسله‌ جمعی از مهندسان برای احداث یک سازه، تنها روی دفترچه نهایی‌ نظام مهندسی می‌توان رؤیت کرد و با پرداخت حق‌الزحمه هر یک از آن‌ها شاید بتوان یک بار آن‌ها را دید، آن هم زمانی‌ست که حق‌الزحمه آن‌ها قبلا از ناحیه مالک الزاما پرداخت شده و برای امضای دفترچه در اداره‌ی نظام مهندسی یک به یک حاضر می‌شوند، ولی برای اجرای سازه، به طور نادر و خیلی کم رنگ حضور فیزیکی پیدا می‌کنند، از این حیث می‌توان اذعان داشت که مالک همراه معمار محلی یا همان “بنا”، سازه را به سیاق و سلایق خود احداث می‌کنند! بدون آنکه احدی از زنجیره‌ی مهندسان سازه در جریان جزئیات و کلیات ساخت سازه باشند! شاید هم این مهندسان، مهندسان روی کاغذ یا سیستم مجازی هستند نه مهندسان روی خاک و سازه . . ! نظام مهندسی سقز هم صرفا برای پیمودن مراحل اداری و بوروکراسی خود از مالکان وجوه اخذ می‌نماید و حضور فیزیکی خود و مهندسانش در سیستم کاری آن‌ها تعریف نشده است! این نوع روال کاری نظام مهندسی سقز نسبت به شهرهای همجوار، بی‌نظیر و منحصر به فرد است!

چندی پیش در پی اظهارات شهردار سقز، مبنی بر وضعیت نابسامان ساخت و ساز در سقز، بخشی از نارضایتی‌های شهروندان را در زمینه افزایش هزینه‌ها و انتظار طولانی برای صدور جواز ساخت و ساز را در اینستاگرامی شخصی خود منتشر کرد که واکنش مدیریت نظام مهندسی سقز و جمعی از مهندسان سقزی را به دنبال داشت و در جواب اظهارات شهردار سقز، این نظام اختیارات محدود نظام مهندسی سقز در حد اجرای ضوابط و مقررات اعلامی از نهادهای ذی‌ربط خود را دفاعیه کرده بودند و توجیهاتی از جمله؛ ضعیف ارزیابی کردن عملکرد سه ساله شهرداری سقز را بهانه کرده‌اند که این نمی‌تواند تنها توجیه و دفاع خود از اظهارات منتشره‌ی شهردار سقز باشد، به جای هجمه و حمله‌ی دسته جمعی مهندسان این نظام به شهرداری، می‌بایستی علت افزایش هزینه‌های غیر متعارف و انتظار طولانی برای صدور جواز ساخت و ساز و علت علافی و سرگردانی مردم از بوروکراسی بی نظم و نظام این نظام را توجیه و شفاف سازی می‌کردند، اگر این نظام اختیارات محدود خود را در حد اجرای ضوابط و مقررات و قوانین نظام مهندسی را علیه شهرداری علم می‌کند؛ در جواب باید گفت؛ اجرای این ضوابط و مقررات اعلامی وزارت راه و هیئت مدیره‌ی استان را در کدام یک از سازه‌های این شهر را در حد نظارت کنترل از دور می‌توان ملموس کرد؟! این توجیه و دفاعیه در چه قالبی برای شهروندان صحت عملی و قانونی پیدا می‌کند؟! آیا اصلا ضوابط و قوانینی در اجرای سازه‌ها اعمال می‌کنید یا واقعا اختیارات مدیریت نظام مهندسی سقز محدود به صفر است؟!
علی‌الظاهر تنها اختیارات این نظام مهندسی در حد افزایش تعرفه‌های مهندسان در اوایل سال جدید است که تا قریب به سه ماه در سوگ انتظار افزایش تعرفه، برخی پرونده‌های مردم را یا پذیرش نمی‌کنند یا تا زمان افزایش تعرفه، مردم را تا تحقق افزایش تعرفه، علاف و سرگردان می‌کنند!

به مواردی از ناکارآمدی و سوء‌عملکرد نظام مهندسی سقز اشاره می‌گردد؛

_ دفاتر مهندسی ساختمان در سطح شهر، منسجم و تمرکز یافته نیستند و حول یک نظام واحد، فعالیت علمی و عملی چندانی ندارند

_طراحی و ترسیم نقشه پروسه‌ی طولانی و زمان‌بر دارد و فرصت و فصل کاری مالک را ملاک عمل قرار نمی‌دهند

_ تعیین مهندسین ناظر هم پروسه‌ای طولانی مدت را در نظام مهندسی‌ طی می‌کند و حال که تعیین این مهندسین از سیستم استانی به کشوری تغییر پیدا کرده است، یک هفته در میان هم این سیستم کار نمی‌کند

_ سوءمدیریتی هیئت رئیسه در عملکردها و جنگ بین دفاتر مهندسی و پرداخت حق‌الزحمه مهندسین به بانک‌های سطح شهر

_ بیمه آرمان تنها بیمه‌ جدای ناپذیر امور بیمه‌ی نظام مهندسی سقز است، چرا باید همین بیمه؟!

_ تحت فشار قرار دادن و فراری دادن انبوه سازان به شهرهای همجوار

_برخورد و تکریم نادرست ارباب رجوع و راهنمایی نکردن مردم عادی و سرگردانی مردم بیچاره برای ایجاد یک سرپناه بعد از سالها عمر

_نبود یک کارتخوان ساده بانکی، برای برداشت وجوه از مالکان، که مردم برای یک پرداخت ساده باید به صف بانک‌ها رجوع کنند

_تلنبار شدن پرونده‌های مردم روی میز کاری و دریغ از ذره‌ای نظم و انضباط در چیدن آن‌ها

_امور چیدن و مرتب کردن پرونده‌ها به شخصی حقیقی در زیر زمین نظام مهندسی محول شده است که‌ علی‌الظاهر کارش گرفتن فتوکپی‌ست ولی مبالغی از هزینه جواز سازه در قبال این خدمات به این جناب پرداخت می‌شود، کما اینکه چیدن و مرتب کردن پرونده‌ها، وظیفه‌ی ایشان نیست، این وظیفه‌ی پرسنل دبیرخانه‌‌ی نظام مهندسی است!

نظم و نظام در نظام مهندسی سقز لنگ می‌زند . . .