نوشته های مشابه
زندگی نامە شیخ حسن مولان آباد – بخش اول
از ازمنههای دور تا به امروز جوامع بشری جهت توسعه و هویت بخشی به ساختار فرهنگی و اجتماعی خود با بهرهگیری و تکیه بر اندیشه و علم اندیشمندان و دانشمندان همواره مسیر تکامل و پیشرفت را طی نمودهاند.
معرفی و شناخت درست توأمان با نقد و برسی آثار فاخر فکری و علمی نخبگان مسیر پیشرفت را هموارتر و توسعه را پایدارتر میگرداند. لذا براین اساس درک صحیح از احوال و آثار بزرگان کورد در کردستان در هر شرایط و دوره زمانی امری ضروری است.
در برخی از آثار تاریخی و تذکرهها ادیبان و نویسندگان کورد به اختصار به زندگی نامه و آثار شیخ حسن اشاراتی شده است که همین مختصر، ایرادات و نواقص فراوانی دارد.
عبدالصمد توداری در «نورالانوار» و درسال ۱۰۹۹ هجری-ق آنهم زمانی که شیخ حسن ۲۶ سال سن داشته اند. به ذکر نام شیخ و نسب نامه ایشان بسنده کرده است.
سایر نویسندگان و عالمان کورد از جمله محمد مردوخ کردستانی، عبدالکریم مدرس، بابا مردوخ روحانی، عبدالحمید حیرت سجادی، صدیق صفیزاده و عمر فاروقی بیشتر اطلاعات ارائه شده در تالیفاتشان راجع به شیخ حسن اشتباه میباشد. البته جلال شافعی کورد در «جغرافیای تاریخی کوردستان» مختصری از زندگی ایشان را نوشته که به نسبت منابع پیش از خود صحیحتر است.
زندگی نامە شیخ حسن مولان آباد – بخش اول
شیخ حسن مولان آباد در سال ۱۰۷۳ هـ.ق در هوار اردلان(دلو) روستای بست از توابع خورخورهٔ سقز چشم بدنیا گشود، نزد مادر بزرگوارشان “زلیخا خاتون” به تحصیل مقدمات ادبیات و علوم قرآنی همت گماشتند سپس در حجره مسجد بست نزد پدر -شیخ محمود- به تحصیل علوم اسلامی پرداختند، جهت تکمیل تحصیلات نزد ملااحمد وزله در روستای باشماخ تیلکو، ملا عبداللطیف در روستای گُلتپه موکری( جهانگیرخان) و ملا محمد در روستای ملقرنی سقز میروند و سرانجام در کوی سنجاق تحصیلات علوم اسلامی را به اتمام میرسانند. پس از اتمام تحصیلات جهت دیدار با عرفای بنام و مرشدان طریقت سال ۱۱۱۳هـ.ق به بغداد و شامات سفر میکند. ضمن سیر و سلوک و ملاقات با شیخ احمد بن محمد و عفان العلوانی و اسماعیل بن محمد در طریقتهای قادریّه و علوانیه و خلوتیه در بغداد و نزد درویش عاشور ابن عبدالفتاح کشمیری در طریقه شهاب الدین عمر سهروردی در دمشق مجاز به ارشاد ونیابت میگردد. پس از بازگشت به زادگاهش، در سال ۱۱۱۸هـ.ق ضمن تعمیر و بازسازی سقف مسجد شیخ ابراهیم بر بام آن ایوانی بنا میکند، سپس در روستای مولان آباد دارالعلومی بنا مینهد که در آن کارهای علمی ارزشمندی صورت میگیرد از جمله به کمک رسول بن یحیی بن زکریا (ملا رسول کاتب) کتابت امالقرآن را شروع مینماید و تا سال ۱۱۲۷هـ.ق در مولان آباد کتابت و حاشیه نویسی امالقرآن را به اتمام میرساند که بالغ بر ده سال به طول میانجامد، سپس جهت تطبیق و تصحیح نهایی آن با نسخ معتبر راهی ممالک اسلامی میگردد. همچنین ایشان در طول این سالها در سفر و حذر به تحقیق، گردآوری، تألیف، حاشیه نویسی، استنساخ و تهیه بیشتر از سیصد جلد آثار نفیس و کمیاب در علوم معقول و منقول مبادرت میورزد. شیخ حسن علاوه بر بنیان نهادن دارالعلوم روستای مولان آباد، توجه و اهمیت خاصی به امور عامالمنفعه داشت لذا در طول سالهای اقامت در مولان آباد به ساخت مسجد دومناره سقز، مسجد روستای باشماخ تیلکو، پل روستاهای قشلاق سرشیو، مولان آباد و …. اقدام مینمایند. ملاقات نادر شاه افشار در مقام فرماندهی سپاه صفویه با شیخ حسن از حوادث تاریخی زندگی ایشان به شمار میآید. شیخ حسن سرانجام چند سال آخر زندگی را در مولان آباد سپری و سال ۱۱۳٦هـ.ق دار فانی را وداع مینمایند.
پایان بخش اول – به قلم محسن صادقی
منابع:
۱-رساله خطی گل ارغوان شیخ ملا محمد امین حسنی مشهور به شیخ ملای قارەوا
۲- پایان نامە دورە کارشناسی ارشد محمد عرفان پارسا
۳- اجازهنامهها، آثار خطی و قرآن شیخ حسن مولان آباد
- پارک لاله سقز در معرض نابودی . . ! - شهریور ۱۲, ۱۴۰۳
- ۱۶۶ بار اهدای خون متوالی توسط فرد سقزی - مرداد ۲۸, ۱۴۰۳
- دەرمانی دەردی نەتەوایەتی کورد کامەیە(بەشی یەکەم) - مرداد ۲۸, ۱۴۰۳
